Theo nhà văn Sơn Nam, len trong tiếng Khmer có nghĩa là tự do. Len trâu là thả trâu đi tự do.

Đồng bằng sông Cửu Long thường đón mùa nước lụt mỗi năm bốn tháng. Nhà cửa, đường sá ngập lút, cỏ cây chết, tới nỗi không còn cỏ cho trâu ăn, không còn chỗ cho trâu ngủ. Để trả ơn cho con vật trung thành quanh năm cực khổ giúp nông dân làm ra hạt lúa, người ta đã len trâu vượt những cánh đồng nước ngập để đi tìm vùng đất hứa, những vùng đất cao với vạt cỏ xanh còn sót lại là nơi cho những đàn trâu di trú suốt mùa nước ninh đồng.

Trong ký ức tuổi thơ tôi, hình ảnh những đàn trâu băng đồng nước cứ ùa về. Cho nên, mỗi năm tới mùa nước nổi là tôi dò hỏi khắp nơi về tông tích của những đàn trâu chạy đồng, nhưng rồi thất vọng. Không ngờ năm nay, tôi đã được sống lại tuổi thơ trên đồng nước quê nhà, với những đàn trâu băng đồng nước nổi, hàng trăm, hàng nghìn con. Một mùa len trâu thật sự. Những hình ảnh tưởng chừng chỉ còn trong ký ức, thuở nào!

Vượt đồng nước

Nghề len trâu cực khổ mà vui

Một đàn trâu len qua cánh đồng nước xã Tân Công Chí, H.Tân Hồng, tỉnh Đồng Tháp

Tắm trâu

Cưỡi trâu vượt đồng nước nổi mênh mông